anjahenke
 
Ingrid Jonker

Ingrid Jonker

Gesig van die liefde

Jouw gezicht is het gezicht van alle anderen
voor jou en na jou
en jouw ogen kalm als een blauwe dageraad
die keer op keer aanbreekt

Herder van wolken
bewaker van die witte wisselende schoonheid
het landschap dat ik aan jouw verhelderende mond ontdekte
bewaart het geheim van de glimlach
zoals de bergen kleine witte dorpen bewaren
en jouw polsen de maat van hun verrukking

Geen sprake van begin
Geen sprake van bezit
Geen sprake van de dood
Gezicht dat ik liefheb
Gezicht van de liefde

Ingrid Jonker (1933-1965) Zuid-Afrikaanse dichteres, die ondanks de waanzin in haar verscheurde vaderland, weerloos en open voor de wereld naar oprechtheid, eerlijke liefde en geborgenheid zocht. Zich aan voorbeelden van onschuld hechtte om eerlijk te kunnen blijven. Een eenzaamheid die ze wegschreef in haar gedichten.
Tijdens haar leven was ze een gewaardeerd schrijfster onder alle taal- en bevolkingsgroepen, maar door haar onstuimige gedrag, passionele liefde en onvoorspelbaarheid kreeg ze niet de erkenning waar ze naar verlangde. Ook na haar dood is haar werk vrijwel vergeten.
Tot op 23 mei 1994 Nelson Mandela op de eerste zitting van het democratisch gekozen parlement in zijn toespraak Ingrid Jonker aanhaalde als een vrouw, die een Zuid-Afrikaanse was en tegelijk een African. Te midden van wanhoop was ze vol hoop. Geconfronteerd met de dood heeft ze de schoonheid van het bestaan omarmd. In donkere dagen toen alles verloren leek in ons land, toen velen weigerden om haar heldere stem te horen, beroofde ze zichzelf van het leven. Vervolgens las de eerste zwarte president van Zuid-Afrika haar gedicht "Die kind" voor.

Die kind wat doodgeskiet is deur soldate by Nyanga (gedeelte)

Het kind is niet dood
het kind heft zijn vuist naar zijn moeder
die Afrika schreeuwt, de geur schreeuwt
van vrijheid en heide
in de township van het omsingelde hart

Het kind is niet dood
noch bij Langa noch bij Nyanga
noch bij Orlando noch bij Sharpville
noch bij het politiebureau van Philippe
waar het ligt met een kogel door zijn hoofd

Het kind is de schaduw van de soldaten
op wacht met geweren, pantserwagens en knuppels
het kind is aanwezig bij alle vergaderingen en wetgevingen
het kind loert door de vensters van huizen en in de harten van moeders
het kind dat alleen maar wilde spelen in de zon bij Nyanga is overal
het kind dat een man is geworden trekt door heel Afrika
het kind dat een reus is geworden trekt door de gehele wereld

Zonder pas

                                         Ek herhaal jou

Ik herhaal je
zonder begin of einde
herhaal ik jouw lichaam
De dag kent een smalle schaduw
en de nacht gele kruisen
het landschap is onaanzienlijk
en het mensdom een rij kaarsen
terwijl ik jou herhaal
met mijn borsten
die de holtes van jouw handen imiteren  

Korreltjie sand

Korreltje korreltje zand
steentje gerold in mijn hand
steentje gestopt in mijn zak
wordt korreltje klein en plat

Zonnetje groot in het blauw
ik maak 'n echt oogje van jou
schijn in m'n korreltje steentje
eventjes 't is er maar eentje

Kindje dat krijst uit de schoot
niks in de wereld is groot
stilletjes lacht het en praat
stilte in Doodloopstraat

Wereldje rond en aardblauw
korreltje maak ik van jou
huisje met deur en twee kiertjes
tuintje met blauwe madeliefjes


Pijltje veert weg in 't verschiet
liefde verkleint tot het niet
Timmerman bouwt aan een kist
Ik maak me gereed voor het Niks

Korreltje klein is mijn woord
korreltje niks is mijn dood


Bronnen: - Ik herhaal je Ingrid Jonker gedichten Uitgeverij Podium 2000
- Korreltjie niks is my dood documentaire door Saskia van Schaik 2001 te zien
via Holland Doc