anjahenke
 
Emmanuel Levinas

Emmanuel Levinas



Emmanuel Levinas (1906-1995) roept het zijn op als een duistere chaos, een oerzee, een achtergrond ervaring waar je geen grip op hebt, die passief en onvrij wordt ondergaan. Het leven, er is gewoon leven.
De ervaring van het “il-y-a”  ("er is") is een anoniem zijn, een basis ruis van waaruit het verlangen naar benoembaarheid.
Een helder bewustzijn geeft overlevingskans uit de wals van leven. Identiteit houdt echter ook begrenzing in, het kan niet anders zijn dan het is. In de ontmoeting met de ander zal de een de ander in de identiteit van het zelf(de) willen opnemen, binnen eigen schema’s en categorieën.
Door het gelaat van de ander, de openheid in weerloze ogen, onttrekt de ander zich aan identificatie, laat het zich niet onderbrengen. Wanneer toch de nadruk ligt op uiteindelijke overeenstemming, wederkerigheid en symmetrie wordt de ander als ander vernietigd door de ander te reduceren tot het algemeen bekende.

Levinas is een differentie denker, denker in verschil en tegenstrijdigheden.
Zoals de tijd nooit stil staat en als achtergrond altijd onbeweeglijk aanwezig is, is de mens in een relatie van verantwoordelijkheid op zichzelf een onafhankelijk (gesloten) individu dat verantwoordelijk kan zijn, omdat hij of zij niet met de ander samenvalt. Tegelijk is de mens open en afhankelijk, omdat het contact wil maken om de ander te helpen, te verdedigen, aan te vallen en te liefkozen.
De relatie is tegelijk een open en een gesloten deur.

              Er is

de neergeschreven gedachte
onbeschermd overgeleverd
aan de lezer

er is
een anoniem geruis
dat iedere stap
voorziet van elastieken

er is
het vuur dat vlinders lokt
verteerd tot het bekende